Patrimonium Sint-Pieterskerk Pellenberg

Beuk

Wat opvalt in het schip is dat de beuk ongeveer drie keer zo breed is als de toren. De ruimte in de kerk is eenbeukig en wordt overdekt door een lichtgebogen gewelf in stucwerk, dat  voorzien is van steekkappen als uitsparing boven de vensters. De vensters zelf hebben de vorm van een halve cirkel.
Kerk Pellenberg Doksaal en orgel

Doksaal en orgel

Het doksaal werd in 1817 achteraan in de nieuwe kerk geplaatst.  Het bedekte zo de romaanse boog tussen toren en beuk. De balustrade, een eenvoudige houten borstwering, was tweede­hands.  Het doksaal werd ingericht als zitruimte.  Er kwamen banken op het doksaal en er was ook een lessenaar.

Het orgel dateert van het einde van de 17de, begin 18de eeuw. Het is afkomstig uit de O.L.V.-kerk te Tremelo en werd in 1830 overgebracht naar Pellenberg.

Verrezen Christus

Links van de rouwkapel hangt tegen de muur een beschilderd keramieken halfreliëf, dat de Verrezen Christus voorstelt.

De stijl doet neo-Romaans aan. Dit beeld werd geschonken door pastoor Kerremans naar aanleiding van zijn jubileum in 1992.

Kruisweg

De huidige kruisweg werd opgehangen onder het pastoorschap van pastoor Schools (1917-1931).

De reeks is een gift van de pastoor en van de parochianen. Op elke statie staat de naam van een of meer schenkers.

Obiits van de families de Maurissens en de Ryckman

De ruitvormige obiitschilden of rouwborden hangen aan beide wanden van de beuk. Ze behoren toe aan overleden leden van de families de Maurissens en de Ryckman. Voordien hingen ze in het koor. De praalgraven van beide families bevinden zich op het kerkhof aan de zuidzijde.

Kruisbeeld – het vroegere kerkhofkruis

In een blindboog hangt het vroegere kerkhofkruis. Het zestiende-eeuwse beeld straalt een diepe rust uit. Het  hing vroeger aan de buitenzijde van het koor onder een afdakje. Het beeld werd in 1968 in het Stedelijk Museum in Leuven gedurende 2 jaar gerestaureerd door J. Crab. Het werd na de restauratie terug in de kerk geplaatst ter gelegenheid van ‘200 jaar Kerk Pellenberg op het kerkhof aan de zuidzijde.

Zoals bij de Christusfiguur van het triomfkruis dat boven de ingang van het koor hangt, is ook in dit beeld de invloed van het Leuvense atelier van de Meester der Gekruisigde Christusfiguren zichtbaar. Dit is o.m. merkbaar aan de zware doornenkroon , de afgetekende ribben en de gespannen aders op de armen.
Kerk Pellenberg Koorgestoelte

Koorgestoelte

Tegen de linkermuur van het koor staat een koorgestoelte, dat uit de 17de eeuw dateert. gerestaureerd door J. Crab. Het werd na de restauratie terug in de kerk geplaatst ter gelegenheid van ‘200 jaar Kerk Pellenberg op het kerkhof aan de zuidzijde.

Dit gestoelte is maar de helft van wat ooit bestaan heeft. Normaal bestaat zo’n koor­gestoelte uit twee helften, die allebei even groot zijn en die tegenover mekaar opgesteld staan.
Kerk Pellenberg Kruisoprichting

Schilderij ‘De kruisoprichting’

Het schilderij is een verkleinde kopie naar Rubens.  Het origineel werd geschilderd voor de O.L.V.-kathedraal in Antwerpen.

Deze kopie werd gemaakt door een onbekend schilder, behorend tot de Vlaamse school van de 18de eeuw. Het is afkomstig uit de vroegere kasteelkapel van het kasteel de Maurissens in Pellenberg.

Hoofdaltaar met schilderij

Het hoofdaltaar werd rond 1773 geplaatst.  Het kreeg een aangepast schilderij van de patroonheilige, de H. Petrus, als blikvanger: Christus overhandigt de sleutels van de Kerk aan Petrus of: Het primaatschap van Petrus

De schilder van het altaarstuk is onbekend, maar men veronderstelt dat hij tot de Vlaamse school behoort uit het einde van de 17de eeuw of het begin van de 18de eeuw. Het hoofdaltaar was oorspronkelijk niet zo hoog als nu. Het geheel werd verhoogd met een beeld van de Heilige-Geestduif, de stralenkrans en het baldakijn.
Kerk Pellenberg glasraam

Glasraam

In 1886 schonk de familie de Maurissens een gebrandschilderd raam.

Op het glasraam is Sint-Pieter voorgesteld als patroon van de parochie, de H. Catharina als patrones van de schenkster en de H. Edward de Belijder, patroon van haar overleden man Edouard Godefroid de Maurissens.

Schilderij Heilige Leodegarius

Boven de deur die naar de sacristie leidt, hangt het schilderij De marteling van de heilige Leodegard van Autun (beter bekend als Saint Léger). Het dateert uit de 18de of 19de eeuw, de schilder van het doek is onbekend.

De H. Leodegard werd vooral aanroepen tegen oogziekten (omwille van zijn marteling) en door lijders aan zwaarlijvigheid en vetzuchtigen (omwille van zijn naam die in Frankrijk evolueerde tot Saint-“Léger”)

Koor - Triomfgroep

Aan de ingang van het koor hangt een groot triomfkruis met een Gekruisigde Christus, terwijl rechts een beeld staat van Johannes Evangelist met biddend omhooggeheven handen en links het beeld van de treurende Maria onder het kruis.
Kerk Pellenberg Koor Triomfgroep Maria detail
Kerk Pellenberg Koor Triomfgroep Christus
Kerk Pellenberg Koor Triomfgroep Johannes Evngelist
Kerk Pellenberg Koor Triomfgroep Christus detail
Kerk Pellenberg Koor Triomfgroep 5
Deze beelden dateren van rond 1500 uit het Leuvense atelier van ‘de Meester der Gekruisigde Christusfiguren’.
Kerk Pellenberg Vier lelieën

Gestileerde lelies en vierpassen

Aan de vier uiteinden van de kruisbalken bevinden zich gestileerde lelies en vierpassen die in reliëf de symbolen van de vier evangelisten bevatten.
Onderaan het symbool van Marcus: de gevleugelde leeuw.
Links het symbool van Matheus, de mens.
Rechts staat dit van Lucas: de stier.
Bovenaan, boven de letters INRI, staat de adelaar, het symbool voor Johannes.

Gedenksteen oorlogsslachtoffers WO I

Een gedenkplaat werd aangebracht voor de drie Pellenbergse soldaten die het leven verloren in WO I.

Pieter Jozef Debecker 30 maart 1893 – 27 april 1918. Overleden te Boezinge. Zijn lichaam werd opgegraven en overgebracht naar zijn geboortedorp Pellenberg, waar hij rust op het kerkhof. Ieder jaar op 11 november, worden er door het gemeentebestuur en de Oud-Wapenbroeders bloemen neergelegd op zijn graf.
Philip Armand Pardon  2 juni 1891 – 14 oktober 1918. Overleden te Adinkerke. Begraven op de Belgische Militaire Begraafplaats in De Panne.Joseph Verbeek 18 augustus 1886 – 12 september 1914. Overleden in de omgeving Leuven Begraafplaats onbekend.

Heiligenbeelden

Vooraan in de kerk bevinden zich meerdere heiligenbeelden: H. Petrus, H. Barbara, H. Hubertus, H. Servatius, H. Antonius Abt en H. Catharina van Alexandrië. De meeste bevinden zich tegen de wand van het koor. De heiligenbeelden zouden in de periode tussen 1774 en 1875 in de kerk terecht- gekomen zijn.

Details en stijlkenmerken wijzen op een laatgotisch Leuvens atelier, van rond 1480.
Als typebeeld van dit fictief atelier werd de Heilige Barbara naar voren gebracht, omdat dit beeld zeer sterk de steeds terugkerende atelierkenmerken van deze groep toont.
O.m. het ovaal gesneden aangezicht met fel geaccentueerde neus en scherpe kin en de weelderige haartooi die in lange krullen op de borst en op de rug neervalt. Het fictief atelier kreeg aldus de naam van deze heilige: het atelier van ‘de Meester van de Heilige Barbara van Pellenberg’.

De beeldenschat, daterend van rond 1500, bestaat uit:

Kerk Pellenberg H.Antonius

Heilige Antonius

Voorgesteld als abt, gekleed in pij van een Antoniet en steunend op een takvormige staf.
Hij wordt de vader van het kloosterleven genoemd.
Kerk Pellenberg H.Barbara

Heilige Barbara

Voorgesteld met haar gewoon attribuut, de “Toren”.
Barbara leefde in de derde eeuw.
Ze werd door haar vader in een toren opgesloten om haar weg te houden van christelijke invloeden.
Kerk Pellenberg H.Catharina

Heilige Catharina

Voorgesteld met kroon.
Aan haar voeten keizer Maxentius, die haar veroordeelde. Ze heeft in de linkerhand een boek en in de rechterhand een zwaard, symbool van haar onthoofding
Ze werd gefolterd op een rad, dat vernield werd door een engel.
Kerk Pellenberg H.Hubertus

Heilige Hubertus

Voorgesteld als bisschop met mijter en staf.
Aan zijn voeten zie je een hert, dit wijst op zijn patroonschap van de jagers.
Hubertus leefde in de achtste eeuw en was de eerste bisschop van Luik en voordien van Maastricht.
Kerk Pellenberg H.Petrus

Heilige Petrus

Patroonheilige van de kerk, voorgesteld als Paus met tiara, boek en sleutel.
Beeldhouwwerk: eik 70 cm, polychromie van latere datum.
Kerk Pellenberg H.Servatius

Heilige Servatius

Tweede patroonheilige van de kerk, voorgesteld als bisschop met mijter en staf.
Hij schijnt een sleutel in de hand te houden. Servatius was in de vierde eeuw bisschop van Tongeren.
Ker Pellenberg Tronende Madonna met kind

Tronende Madonna met kind

Dit is een lieftallig glimlachende Madonna, met ronde vormen. In de ene hand houdt zij een druiventros, waarnaar het Christuskind reikt. Met de andere hand steunt zij het kind, dat op haar knie zit.
Het Mariabeeld dateert van circa 1500. Het beeld wordt toegeschreven aan het Atelier van de Meester van de Madonna van Piétrebais te Leuven, circa 1500.
Van 1971 tot 1979 werd het tentoongesteld in het Stedelijk Museum te Leuven .

Tekst en foto's: Heemkundige Kring Libbeke vzw